Aile konutu, eşlerin birlikte yaşadıkları ve aile yaşamının merkezi olan konuttur. Türk hukuk sisteminde, aile konutu özel bir koruma altındadır. Türk Medeni Kanunu‘nun 194. maddesi, aile konutu üzerinde hak sahibi olan eşin, diğer eşin açık rızası olmadan aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemeyeceğini, aile konutunu devredemeyeceğini veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamayacağını düzenlemektedir.
Konu Başlıkları
- Aile Konutu Şerhi Nedir?
- Aile Konutu Şerhi Konulması Davasının Önemi
- Aile Konutu Şerhi Konulması Davası İçin Gerekli Şartlar
- Aile Konutu Şerhi Konulması Davası Nasıl Açılır? 7 Adımda Başvuru Süreci
- Aile Konutu Şerhi Konulması Davasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Aile Konutu Şerhinin Hukuki Sonuçları
- Sonuç ve Tavsiyeler
- Aile Konutu Şerhi Konulması Davası için Avukatlarımıza Ulaşın
Aile Konutu Şerhi Nedir?
Aile konutu şerhi, Türk Medeni Kanunu’nun 194. maddesine dayanarak, aile konutu olarak kullanılan taşınmazın tapu kütüğüne işlenen ve taşınmazın maliki olan eşin, diğer eşin rızası olmadan taşınmaz üzerinde tasarrufta bulunmasını engelleyen bir şerhtir. Bu şerh, aile konutunun korunması amacıyla getirilmiş önemli bir güvencedir.
Aile konutu şerhi, şu durumlarda büyük önem taşır:
- Taşınmaz mal sadece bir eşin mülkiyetindeyse
- Malik olan eş, diğer eşin rızası olmadan taşınmazı satmak veya üzerinde ipotek tesis etmek isterse
- Evlilik birliğinin sağlıklı bir şekilde devam edebilmesi için ailenin barınma ihtiyacının korunması gerekiyorsa
Aile Konutu Şerhi Konulması Davasının Önemi
Aile konutu şerhi, özellikle taşınmazın tapuda sadece bir eşin adına kayıtlı olduğu durumlarda hayati önem taşır. Şerh konulmadığı takdirde, malik olan eş diğer eşin rızası olmadan taşınmazı satabilir, bağışlayabilir veya üzerinde ipotek tesis edebilir. Bu durumda, diğer eş ve çocuklar barınma hakkından mahrum kalabilir.
İstatistikler gösteriyor ki, Türkiye’de boşanma davalarının yaklaşık %15’inde aile konutu ile ilgili anlaşmazlıklar yaşanmaktadır. Aile konutu şerhi, hem evlilik devam ederken hem de olası bir boşanma durumunda aile bireylerinin mağdur olmasını engelleyen etkili bir hukuki koruma mekanizmasıdır.
Aile Konutu Şerhi Konulması Davası İçin Gerekli Şartlar
Aile konutu şerhi konulması için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:
- Geçerli bir evliliğin varlığı: Şerh talep eden kişinin, taşınmaz maliki ile resmi nikâhlı olması gerekmektedir.
- Taşınmazın aile konutu niteliği taşıması: Konutun, ailenin sürekli yaşam merkezi olarak kullanılması gerekmektedir.
- Taşınmazın tapu kayıtlarında bulunması: Şerh, ancak tapuda kayıtlı taşınmazlar için talep edilebilir.
Aile konutu şerhinin konulması için dava açmak şart değildir. Eşlerin birlikte veya malik olmayan eşin tek başına tapu müdürlüğüne başvurması yeterlidir. Ancak, tapu müdürlüğünün talebi reddetmesi durumunda dava açılması gerekebilir.

Aile Konutu Şerhi Konulması Davası Nasıl Açılır? 7 Adımda Başvuru Süreci
Aile konutu şerhi konulması için izlenmesi gereken adımlar şunlardır:
1. İlgili Belgelerin Hazırlanması
- Nüfus cüzdanı örneği
- Evlilik cüzdanı örneği
- Taşınmazın tapu kaydı
- Muhtarlıktan alınacak ikametgâh belgesi
- Elektrik, su, doğalgaz gibi faturalar (konutun aile konutu olduğunu ispat için)
2. Tapu Müdürlüğüne Başvuru
Hazırlanan belgelerle birlikte, taşınmazın bulunduğu ilçedeki tapu müdürlüğüne başvurulur. Başvuru, eşlerin birlikte veya malik olmayan eş tarafından tek başına yapılabilir.
3. Tapu Müdürlüğünün Değerlendirmesi
Tapu müdürlüğü, sunulan belgeleri inceleyerek talebin uygunluğunu değerlendirir. Belgelerin eksiksiz ve doğru olması durumunda, şerh talebi kabul edilir.
4. Talebin Reddi Durumunda Dava Açılması
Tapu müdürlüğünün talebi reddetmesi durumunda, aile mahkemesinde “aile konutu şerhi konulması davası” açılır. Dava dilekçesinde, konutun aile konutu olduğunun ispatı için gerekli bilgi ve belgeler sunulur.
5. Mahkeme Süreci
Mahkeme, tarafları dinler ve sunulan delilleri değerlendirir. Gerektiğinde, konutun aile konutu niteliğini tespit etmek için keşif yapabilir.
6. Mahkeme Kararı
Mahkeme, konutun aile konutu olduğuna kanaat getirirse, tapu kütüğüne aile konutu şerhi konulmasına karar verir.
7. Kararın Uygulanması
Mahkeme kararı kesinleştikten sonra, ilgili tapu müdürlüğüne gönderilir ve tapu kütüğüne aile konutu şerhi işlenir.
Aile Konutu Şerhi Konulması Davasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Süre Sınırlaması: Aile konutu şerhi için herhangi bir süre sınırlaması bulunmamaktadır. Evlilik devam ettiği sürece şerh talep edilebilir.
- Masraflar: Tapu müdürlüğüne başvuru için harç ödenmesi gerekmektedir. Dava açılması durumunda ise dava harcı ve diğer yargılama giderleri söz konusu olacaktır.
- İspat Yükü: Konutun aile konutu olduğunu ispat yükü, şerh talep eden eşe aittir.
- Kötü Niyetli Başvurular: Kötü niyetli veya gerçeğe aykırı beyanlarla şerh talep edilmesi durumunda, karşı taraf tazminat talep edebilir.
Aile Konutu Şerhinin Hukuki Sonuçları
Aile konutu şerhinin konulması, şu hukuki sonuçları doğurur:
- Tasarruf Yetkisinin Sınırlanması: Malik olan eş, diğer eşin rızası olmadan taşınmazı satamaz, bağışlayamaz veya üzerinde ipotek tesis edemez.
- İyiniyetli Üçüncü Kişilerin Korunmaması: Şerh konulduktan sonra, malik olan eşten taşınmazı satın alan veya üzerinde hak kazanan üçüncü kişiler, iyi niyetli olsalar bile korunmazlar.
- Evliliğin Sona Ermesi Durumu: Evliliğin ölüm, boşanma veya butlan kararı ile sona ermesi durumunda, aile konutu şerhi kendiliğinden kalkar.

Aile Konutu Şerhinin Etkileri ve Önemi
Aile konutu şerhi, özellikle ekonomik olarak daha zayıf durumda olan kadını korur. Bu şerh sayesinde, aile konutunun eşlerden birinin rızası olmadan satılması, ipotek edilmesi veya başka şekilde tasarruf edilmesi engellenir.
Şerhin Kaldırılması ve Değişiklikler
Aile konutu şerhi, belirli koşullar altında kaldırılabilir veya değiştirilebilir. Bu, genellikle mahkeme kararıyla ve her iki eşin rızasıyla gerçekleşir. Boşanma veya ayrılık durumlarında, şerhin kaldırılması veya değişikliği, mahkemenin takdirine bağlıdır.
Aile konutu şerhi konulması davası, aile bireylerinin maddi ve duygusal güvenliğini koruma açısından önemlidir. Bu sürecin etkili bir şekilde yönetilmesi, eşlerin ve varsa çocukların yaşam alanlarının korunmasında kritik role sahiptir.
Sonuç ve Tavsiyeler
Aile konutu şerhi, aile birliğinin korunması ve aile bireylerinin barınma hakkının güvence altına alınması açısından Türk hukuk sisteminde önemli bir yere sahiptir. Özellikle taşınmazın tapuda tek bir eşin üzerine kayıtlı olduğu durumlarda, diğer eşin ve çocukların haklarının korunması için aile konutu şerhi konulması büyük önem taşımaktadır.
Akkaş Hukuk ve Avukatlık Bürosu olarak, aile konutu şerhi konulması davalarında müvekkillerimize kapsamlı hukuki destek sunmaktayız. 1992 yılından bu yana edindiğimiz tecrübe ve uzman kadromuzla, aile hukukunun her alanında olduğu gibi aile konutu şerhi konusunda da müvekkillerimizin haklarını en iyi şekilde korumaktayız.
Aile konutu şerhi konulması davası veya aile hukukunun diğer alanlarında hukuki destek almak için İstanbul’daki ofisimize bekliyoruz.
Aile Konutu Şerhi Konulması Davası için Avukatlarımıza Ulaşın
Aile konutu şerhi, evli çiftlerin aile konutunu korumak amacıyla başvurabileceği bir hukuki tedbirdir. Bu şerh, genellikle evlilik birliği içinde yaşanan ciddi sorunlar sonucu aile konutunun geleceği tehlikeye girdiğinde veya bir eşin diğerine karşı şiddet uyguladığı durumlarda konulur.
Aile konutu şerhi konulması sürecinde bir avukat, müvekkilini bu süreçte temsil eder, gerekli belgelerin düzenlenmesine yardımcı olur ve mahkeme sürecinde müvekkilinin haklarını savunur.
Akkaş Hukuk ve Avukatlık Bürosu olarak, aile konutu şerhi konulması sürecinde sizlere profesyonel destek sunarak haklarınızın korunmasına yardımcı olabiliriz bize İletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.